Η Zωή του
Ο Ξενόπουλος έζησε και δημιούργησε την εποχή που η Ελλάδα μόλις προσπαθούσε να αυτοπροσδιορίσει τη θέση της στο παγκόσμιο στερέωμα. Μία Ελλάδα τότε, με αναπόφευκτες πολιτιστικές συγκρούσεις και αντιθέσεις μια Ελλάδα που προσπαθούσε να βρει τις ισορροπίες της.
Ο Ξενόπουλος είχε την τύχη να περάσει τα παιδικά του χρόνια στην Ζάκυνθο. Η Ζάκυνθος, όπως και τα άλλα Ιόνια νησιά, δεν πέρασε από τα τετρακόσια χρόνια πολιτιστικού μεσαίωνα (και όχι μόνο), και ο πληθυσμός της έζησε μία άνθιση των τεχνών και του πολιτισμού. Στο περιβάλλον αυτό γαλουχήθηκε και έκανε τα πρώτα του λογοτεχνικά βήματα ο νεαρός Γρηγόριος. Ο Ξενόπουλος, μαθητής ακόμα στο σχολειό της γειτονιάς του στην Ζάκυνθο, έζησε με απορία από κοντά τις δυσκολίες της πολιτιστικής σύγκλισης των απελευθερωμένων πληθυσμών (όταν για παράδειγμα ο Μωραΐτης δάσκαλος μάλωνε τα παιδάκια με ΄Φράγκικα΄ονόματα!). Όπως ο ίδιος αναφέρει στην Αυτοβιογραφία του: ΄…Οι ξένοι που μας έφερναν νομάρχες, δικαστές, τελώνες, δασκάλους, ανίκανοι – εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις – να μας καταλάβουν, μας κορόιδευαν…..Αυτή ήταν η πρώτη επίδραση που είχε στην Επτάνησο η ένωσή της με την άλλη Ελλάδα. Εχάλασε ο επτανησιακός πολιτισμός πριν ακόμα δημιουργηθεί άλλος…΄
Τα πρώτα του χρόνια πάντως ξεκίνησαν κοντά στα βιβλία και φάνηκε αμέσως η δίψα του για γνώση και λογοτεχνική δημιουργία.
